Ο Πάμπλο Λαρέν κατάφερε κάτι σπάνιο στην Ιστορία της Έβδομης Τέχνης. Κατόρθωσε να ολοκληρώσει μέσα στο 2016, όχι μία αλλά δύο αξιόλογες ταινίες, οι οποίες και οι δύο ανήκουν στο είδος της βιογραφίας. Ο σπουδαίος Χιλιανός σκηνοθέτης, μετέφερε στην μεγάλη οθόνη το φιλμ «Τζάκι» (Jackie – 2016) με την εξαιρετική Νάταλι Πόρτμαν να ενσαρκώνει την Τζάκι Κένεντι, αλλά και την αντισυμβατική βιογραφία «Νερούδα» (Neruda – 2016), με πρωταγωνιστή τον συνήθη ύποπτο Γκαέλ Γκαρσία Μπενάλ – οι δυο τους είχαν συνεργαστεί και το 2012 στο φιλμ «No». Οι δύο βιογραφίες φέρνουν την υπογραφή του αξιόλογου δημιουργού, αλλά μοιάζουν μεταξύ τους όσο και οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος…
«Αν τίποτα δεν μας σώζει από τον θάνατο, τουλάχιστον η αγάπη μπορεί να μας σώσει από τη ζωή» – Πάμπλο Νερούδα
Νερούδα / Neruda
Σκηνοθεσία: Πάμπλο Λαρέν / Pablo Larraín
Πρωταγωνιστούν: Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ (Gael Garcia Bernal), Λούις Νιέκο (Luis Gnecco), Μερσέντες Μοράν (Mercedes Moran), Αλφρέντο Κάστρο (Alfredo Castro)
Χώρα: Ισπανία, Γαλλία
Έτος: 2016
Διάρκεια: 107 λεπτά
Το 1948, στη Χιλή του Ψυχρού Πολέμου, ο Γερουσιαστής Πάμπλο Νερούδα (Λουίς Νιέκο) κατηγορεί την κυβέρνηση ότι προδίδει το Κομμουνιστικό Κόμμα, γεγονός που προκαλεί την αντίδραση του Προέδρου Γκονζάλες Βιντέλα (Αλφρέντο Κάστρο). Ο αστυνομικός Όσκαρ Πελουτσοναου (Γκαέλ Γκαρσία Μπενάλ) έχει αναλάβει να συλλάβει τον ποιητή.
Ο Νερούδα προσπαθεί να διαφύγει από τη χώρα, με την γυναίκα του, τη ζωγράφο Ντέλια Ντελ Καρίλ, αλλά αναγκάζονται τελικά να κρυφτούν. Εμπνευσμένος από τα δραματικά γεγονότα της νέας του ζωής, ως φυγάς, ο Νερούδα γράφει την επική ποιητική συλλογή του «Canto General».
Παράλληλα στην Ευρώπη ο θρύλος του κυνηγημένου από την αστυνομία ποιητή μεγαλώνει και οι καλλιτέχνες με επικεφαλής τον Πάμπλο Πικάσο κραυγάζουν για την ελευθερία του Νερούδα. Ωστόσο, ο ποιητής βρίσκει τον αγώνα με την νέμεσή του, τον επιθεωρητή, ως ευκαιρία να επανεφεύρει τον εαυτό του.
Ο Νερούδα φαίνεται να «παίζει» μαζί του, αφήνοντας προσχεδιασμένα στοιχεία στον επιθεωρητή, κάνοντας πιο έντονο και επικίνδυνο το παιχνίδι γάτας – ποντικιού. Σε αυτή την ιστορία του διωκόμενου ποιητή και του αδιάλλακτου αντιπάλου του, ο Νερούδα αναγνωρίζει την ευκαιρία να γίνει τόσο ένα σύμβολο για την ελευθερία, όσο και θρύλος της λογοτεχνίας.
«Την αίσθηση της πραγματικής ζωής… αυτό θες να αιχμαλωτίσεις όταν κάνεις μια ταινία. Βλέπουμε και αισθανόμαστε τον Πάμπλο Νερούδα σαν ένα τόσο σύνθετο και εκτενή δημιουργό, που είναι σχεδόν αδύνατον να τον κατατάξουμε σε μία μόνο κατηγορία, αδύνατον να κάνουμε μία ταινία – πορτρέτο με ένα κάθετο και γρήγορο τρόπο. Γι’ αυτό επιλέξαμε την ιστορία της φυγής του, την έρευνα και τον λογοτεχνικό θρύλο. Στο Νερούδα άρεσαν οι ιστορίες μυστηρίου, ένα είδος που εμπεριέχει αλλαγές και χαρακτήρες που εξελίσσονται και στη δική μας περίπτωση, τα στοιχεία της φάρσας και του παραλόγου. Κανένας δεν καταλήγει όπως ξεκίνησε στην ιστορία – ούτε ο κυνηγός ούτε η λεία. Για εμάς, η ταινία Νερούδα είναι μία ψεύτικη βιογραφία. Εφηύραμε έναν κόσμο, όπως ο Νερούδα είχε εφεύρει τον δικό του. Δημιουργήσαμε ένα “Νερουδιακό” φιλμ, όχι ένα φιλμ για το Νερούδα. Ένα διήγημα που ο Νερούδα θα ήθελε να διαβάσει…» – Πάμπλο Λαραΐν
Ο Πάμπλο Λαραΐν συνεργάζεται για άλλη μια φορά με τον Μεξικανό ηθοποιό Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ, στην νέα του υπέροχη ταινία «Neruda». Η ιστορία παρακολουθεί τη ζωή του Χιλιανού τιμημένου με Νόμπελ ποιητή Πάμπλο Νερούδα, όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1940 αναγκάζεται να κρυφτεί, καθώς κινδυνεύει με σύλληψη, λόγω των κομμουνιστικών του ιδεών και της κριτικής που κάνει στην κυβέρνηση Βιντέλα.
Ο αστυνομικός επιθεωρητής Πελουσονό αναλαμβάνει να τον βρει και να τον συλλάβει. Το φιλμ παρουσιάστηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών, τον Μάιο στις Κάννες. Ήταν Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, ενώ αποτέλεσε και την επίσημη υποψηφιότητα της Χιλής για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
«Πάντα ένα παράδοξο, τόσο ευαίσθητος όσο μπορεί να είναι ένας άνθρωπος, αισθησιακός, ηδονιστικός και την ίδια στιγμή ενεργός πολιτικά και αφοσιωμένος. Ιδιοφυής και αποφασιστικός από παιδί ακόμα, αδύναμος μερικές φορές, ακόμα και επιφανειακός. Κατηγορηματικός, γενναίος, περιπετειώδης και κομψός. Πάντα λαμπερός, ευλογημένος με το φως της ιδιοφυΐας και εμπνευσμένος από την μούσα του με ένα πάθος, που αν υπήρχε στην πραγματικότητα, θα ήταν τυφλό και γεμάτο πείσμα.» – Λούις Νιέκο (Luis Gnecco) για τον Νερούδα
«Μου φαίνεται ότι πολύ λίγες ταινίες σαν κι αυτήν υπάρχουν. Και δεν εννοώ μία βιογραφία ελεύθερου ύφους που είναι εμπνευσμένη από τον συγγραφέα-υποκείμενο. Μιλώ συγκεκριμένα για το αμφιλεγόμενο θέμα που αφηγείται – τον κόσμο της ποίησης. Το σινεμά είναι ένας φανταστικός χώρος για το συναίσθημα και τις πνευματικές και αφηγηματικές του συνέπειες. Δεν εξαρτάται από τις λέξεις για να πραγματωθεί. Εντούτοις, η αφετηρία αυτής της ταινίας είναι οι λέξεις, οι επικίνδυνες λέξεις που σε κάνουν να ερωτεύεσαι και να δημιουργείς νέους κόσμους. Οι χαρακτήρες εγκλωβίζονται σε αυτόν τον ανεμοστρόβιλο κατά τη διάρκεια της ταινίας. Υποφέρουν καθώς δεν μπορούν να απελευθερωθούν από τα δεσμά της ποιητικής δημιουργίας. Και προφανώς ο ο ποιητής είναι εκείνος που διαβάζει αυτή την γλώσσα, που μπορεί να την επαναφέρει στην γη, κάνοντάς την ταυτόχρονα μύθο και αλήθεια. Δεν μπορώ να σκεφτώ καμία άλλη ταινία αυτή τη στιγμή, που να μπορεί να περιηγηθεί σε αυτά τα νερά και να είναι και τόσο διασκεδαστική την ίδια στιγμή, όπως είναι το «Νερούδα».» – Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ (Gael Garcia Bernal)
Η ταινία «Νερούδα» (Neruda – 2016) του Πάμπλο Λαρέν, είναι μία υπέροχη, αντισυμβατική βιογραφία, συμβολική, διαχρονική και με πλούσια σουρεαλιστικά στοιχεία. Ένα διαρκές παιχνίδι ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη, με τον ρόλο τους συχνά πυκνά να εναλλάσσεται. Ο Γκαέλ Γκαρσία Μπενάλ ως ο αστυνομικός επιθεωρητής και ο Λουίς Νιέκο ως Νερούδα, είναι εξαιρετικοί στους δύο βασικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους.
«Δεν χρησιμοποιούμε το είδος του χιούμορ που προκύπτει από την κωμωδία, με ατάκες που προκαλούν γέλιο. Είναι οι συγκυρίες, το παράδοξο που γίνεται παράλογο σε κάποιες στιγμές, που δημιουργούν μια κωμική ατμόσφαιρα. Γιατί το χιούμορ είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να πεις πράγματα, που αλλιώς θα ακούγονταν διδακτικά.» – Πάμπλο Λαραΐν