Ο Γερμανός σκηνοθέτης Ρόμπερτ Σβέντκε, γνωστός κυρίως από τις ταινίες του στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού – «R.I.P.D.» (2013), «RED» (2010) – επιστρέφει στην πατρίδα του και μας μεταφέρει στο μέτωπο και συγκεκριμένα λίγο πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με την ήττα της Γερμανίας να θεωρείται πλέον δεδομένη. Η «Στολή του Λοχαγού» είναι μία αξιόλογη αντιπολεμική ταινία, που δεν διστάζει να παρουσιάζει επί της μεγάλης οθόνης, πιο σκαιές πλευρές της ανθρώπινης φύσης.

«Εβδομήντα, σχεδόν, χρόνια έχουν περάσει από τις αδιαμφισβήτητες κτηνωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τα εγκληματικά γεγονότα εκείνης της εποχής προκαλούν ακόμα απόγνωση, καθώς δεν δύναται να τα συλλάβει ανθρώπου νους. Με τα σημερινά δεδομένα, οι πράξεις αποτρόπαιης βιαιότητας που έλαβαν, τότε, χώρα φαντάζουν αφύσικες, ψυχοπαθητικές και τρομακτικές. Αλλά ο τρόμος είναι μια έννοια ηθική και όχι λογική. Προκειμένου να ερμηνεύσει κανείς τις πράξεις του πρωταγωνιστή της ταινίας Ουίλι Χέρολντ, οφείλουμε να κατανοήσουμε τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούσε και να μην τον κρίνουμε με όρους του δικού μας, σύγχρονου, κόσμου. Πρέπει να υπερβούμε τη στείρα ηθικολογία και να δούμε τον κόσμο μέσα από τη δική του οπτική. Με άλλα λόγια, να προσεγγίσουμε την ιστορία, όχι με όρους ηθικής, αλλά με την πρόθεση να δούμε αυτά που έβλεπε εκείνος, να νιώσουμε αυτά που ένιωθε εκείνος.» – Ρόμπερτ Σβέντκε

Η Στολή του Λοχαγού / Der Hauptmann / The Captain
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Ρόμπερτ Σβέντκε
Πρωταγωνιστούν: Μαξ Χουμπάχερ, Φρέντεριχ Λάου, Μιλάν Πεσέλ, Αλεξάντερ Φέλινγκ
Χώρα Παραγωγής: Γερμανία, Πολωνία, Γαλλία, Κίνα Πορτογαλία
Έτος Παραγωγής: 2017
Διάρκεια: 118 λεπτά

Λίγο πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με την ήττα της Γερμανίας να θεωρείται πλέον δεδομένη, πολλοί στρατιώτες των Ναζί λιποτακτούν, καθώς δεν θέλουν να σκοτωθούν σε κάποια από τις τελευταίες μάχες.

Ένας απ’ αυτούς είναι και ο νεαρός Γερμανός στρατιώτης Ουίλι Χέρολντ, ο οποίος, δύο εβδομάδες πριν το τέλος του πολέμου, το μόνο που θέλει είναι να καταφέρει να παραμείνει ζωντανός και όχι να επιστρέψει στη διμοιρία του και να πολεμήσει με τους συμπολεμιστές του.

Ενώ, όμως, τρέχει να διαφύγει, βρίσκει, μέσα στο εγκαταλειμμένο αυτοκίνητο ενός αξιωματικού, μια βαλίτσα με το παλτό, τη στολή και ένα ζευγάρι παπούτσια κάποιου λοχαγού. Σε μια ύστατη προσπάθειά του να ζεσταθεί, φοράει τη στολή και το παλτό του λοχαγού και, ως δια μαγείας, μεταμορφώνεται στον απόλυτο σωσία του λοχαγού, όχι μόνο εμφανισιακά, αλλά και ως προς την τερατώδη προσωπικότητά του.

Όλα όσα ενσάρκωναν οι διώκτες του Χέρολντ αποτελούν τώρα δομικά στοιχεία της προσωπικότητάς του και οι κτηνωδίες στις οποίες επιδίδεται, χωρίς καμία αιδώ ή μεταμέλεια, είναι απαράμιλλες.

«Ο Εθνικοσοσιαλισμός ήταν ένα δυναμικό σύστημα το οποίο αποτελείτο, εκτός από τους γνωστούς αρχιτέκτονες που το δημιούργησαν, από –κυρίως- απλούς, καθημερινούς πολίτες της διπλανής πόρτας, που άλλοι ήταν ιδεολογικά προσκείμενοι στις αρχές του, άλλοι ήταν κοινοί τυχοδιώκτες και κάποιοι απλώς νομιμοποιημένοι φονιάδες. Την οπτική αυτών των εγκληματιών που ήταν και εκείνοι που διατηρούσαν το ναζιστικό κίνημα ζωντανό κι ενεργό ήθελα να αποτυπώσω κινηματογραφικά. Ήθελα η ταινία μου να προσφέρει στο κοινό έναν ήρωα που δεν είναι ηθικά άκαμπτος, που υποτάσσεται στο σύστημα και το υπηρετεί, καθώς αυτό αποδεικνύεται και ιστορικά. Οι άνθρωποι, μολονότι φαντασιώνονται πως μπορούν να ορθώσουν το ανάστημά τους και να εναντιωθούν στο σύστημα, πράττοντας πάντα αυτό που θεωρείται ηθικά αποδεκτό, συχνά υποκύπτουν και πράττουν όλα αυτά που προηγουμένως κατηγορηματικά απέρριπταν.» – Ρόμπερτ Σβέντκε

«Ο Εκτελεστής του Έμσλαντ» – Η αληθινή ιστορία του Ουίλι Χέρολντ

Η ταινία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αληθινή ιστορία του 19χρονου Γερμανού στρατιώτη Ουίλι Χέρολντ (γεννημένου το 1925) που μεταμορφώθηκε σε απατεώνα και σαδιστή εγκληματία αφότου βρήκε και φόρεσε τη στολή ενός υψηλόβαθμου αξιωματικού, τον Απρίλιο του 1945.

Στις 3 Απριλίου 1945, λίγες εβδομάδες πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Χέρολντ απομακρύνεται από το στράτευμά του και κατευθύνεται προς το Βορρά. Καθοδόν, μέσα σε ένα κατεστραμμένο στρατιωτικό αυτοκίνητο, ο νεαρός βρίσκει το κουτί ενός αξιωματικού που περιέχει τη στολή ενός λοχαγού που φέρει πολλές διακρίσεις, μεταξύ αυτών και τον Σιδηρούν Σταυρό. Ο Χέρολντ ξεκινά να υποδύεται τον λοχαγό, κάνοντας, πολύ γρήγορα, χρήση των νέων του εξουσιών και αναλαμβάνει τον ρόλο του διοικητή σε μια ομάδα στρατιωτών που συναντά τυχαία.

Λέγεται πως συνολικά, ο Χέρολντ ηγήθηκε 80 στρατιωτών, με 12 στρατιώτες να παραμένουν μαζί του μέχρι το τέλος. Ο Χέρολντ έμεινε στην ιστορία για τα στυγερά του εγκλήματα και τις αναίτιες εκτελέσεις αθώων πολιτών, με την ψευδή δικαιολογία πως εκτελεί εντολές του ίδιου του Αδόλφου Χίτλερ, γεγονός που όλοι γύρω του προσποιούνταν πως πίστευαν, παρόλο που δεν υπήρχε καμία γραπτή απόδειξη ανάλογων εντολών.

Στις 12 Απριλίου του 1945 ο Χέρολντ και ο άντρες του διατάζουν κάποιους κρατούμενους να σκάψουν μια βαθιά λακκούβα και ξεκίνησαν να τους εκτελούν και να τους πετούν μέσα της. Ακολούθως, εκτέλεσαν και συνολικά 98 στρατιώτες, τους οποίους, ομοίως, πέταξαν μέσα στη λακκούβα. Μεταξύ 15 και 18 Απριλίου 1945, ο Χέρολντ και οι άντρες του αναδιοργανώνουν συνολικά και εντελώς αυθαίρετα ένα στρατόπεδο. Στις 19 Απριλίου, οι Συμμαχικές Δυνάμεις βομβαρδίζουν το συγκεκριμένο στρατόπεδο και ο Χέρολντ και η ομάδα του συνεχίζουν τη δράση τους με δημόσιους απαγχονισμούς, εκτελέσεις φερόμενων κατασκόπων.

Στις 28 Απριλίου του 1945, ο Χέρολντ, επιτέλους, συλλαμβάνεται από τη στρατιωτική αστυνομία και ομολογεί όλα του τα εγκλήματα, αλλά αφήνεται ελεύθερος. Όταν του ζητείται να συμμετάσχει στην τελευταία επιχείρηση των Ναζί, εκείνος καταφεύγει σε μια μικρή πόλη, όπου συλλαμβάνεται από έναν Βρετανό την ώρα που έκλεβε ψωμί. Το βρετανικό στρατιωτικό δικαστήριο τον καταδικάζει σε θάνατο και εκτελείται, σε ηλικία 20 ετών, στις 29 Αυγούστου 1946, μαζί με άλλους πέντε άντρες. Θα μείνει στην ιστορία ως «ο Εκτελεστής του Έμσλαντ», έχοντας σκοτώσει περίπου 170 άτομα.