Το 65ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, διεξάγεται από την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου έως και την Κυριακή 10 Νοεμβρίου. Παίρνοντας την σκυτάλη από το αφιέρωμα «Φαντάσματα» που παρουσιάστηκε πέρσι στο 64ο Φ.Κ.Θ., η φετινή διοργάνωση παρουσιάζει το αφιέρωμα «Εμείς το Τέρας / We the Monster», αποτελούμενο από 20 χαρακτηριστικές ταινίες, με guest curator τον Κάρλο Σατριάν, πρώην Καλλιτεχνικό Διευθυντής των Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και του Λοκάρνο. Τα πόστερ του 65ου Φ.Κ.Θ., τα οποία υπογράφει η εικαστικός Στέλλα Καπεζάνου, συνομιλούν με το μεγάλο αφιέρωμα της διοργάνωσης και αναδεικνύουν τις διαφορετικές εκφάνσεις της γυναικείας ύπαρξης.

Με τα λόγια της δημιουργού: «Στο έργο Corn Maidens, 2024 (Οι Παρθένες του Καλαμποκιού) επιδίωξα να αποτυπώσω διαπολιτισμικά σύμβολα, δημιουργώντας μια εικαστική γλώσσα όπου μυθολογικές και ψυχολογικές αναφορές ενώνονται σε έναν χορό – ωδή στη θεϊκή γυναικεία δύναμη, αλλά και στη Μητέρα Φύση, με τη διττή της ιδιότητα ως δημιουργού (θρεπτικό καλαμπόκι) αλλά και καταστροφέα (φωτιά). Η ζωγραφική μου σκηνή συνδυάζει τις “παρθένες” που αφιερώνουν τα νιάτα τους στην προσευχή για τη νέα σοδειά – σύμφωνα με τις παραδόσεις των ιθαγενών λαών της Αμερικής –, με το καλαμπόκι ως καρπό που δίνει ζωή και χρησιμοποιείται στις τελετές, το αίμα ως σημάδι πόνου αλλά και έναρξης ενός νέου κύκλου ζωής, τα κοράκια ως σύμβολα του πνεύματος, αγγελιοφόρους ανάμεσα στις διαστάσεις, αλλά και διφορούμενους προστάτες ενάντια στο κακό (όπως άλλωστε και οι μαύρες γάτες). Τα δικά μου θηλυκά “τέρατα” τυλίγονται στις φλόγες, σε μία κόλαση – πάρτι, λαμπερή και φιλήδονη, όπου εν έτει 2024, μπορούν πλέον να την απολαμβάνουν».

Βιογραφικό της δημιουργού:

Η Στέλλα Καπεζάνου είναι εικαστικός με έδρα την Αθήνα. Σπούδασε Ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, απ’ όπου και απέσπασε τιμητική υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών κατά την εισαγωγή της. Στη συνέχεια απέκτησε Μεταπτυχιακό Τίτλο Σπουδών (MA Fine Arts) από το Chelsea College of Arts του Λονδίνου, με διπλή υποτροφία, από τη Motor Oil Hellas και τη Sir Frank Bowling Scholarship.

To 2024, απέσπασε την καλλιτεχνική υποτροφία του Ιδρύματος Fulbright, για το διεθνές πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών του Santa Fe Art Institute στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ. Τα πιο πρόσφατα έργα της μελετούν την έννοια της κυριαρχίας ως δύναμης που απορρέει από το γυναικείο σώμα, εξελίσσοντας την έρευνα που χαρακτηρίζει το έργο της γύρω από ζητήματα φύλου, σωματικής αυτονομίας και αυτοδιάθεσης.

Για το έργο της έχει λάβει διακρίσεις όπως το βραβείο Clyde & Co Emerging Star Award και το Cass Art Prize. Έχει συμμετάσχει ως artist-in-residence σε προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών σημαντικών ιδρυμάτων και θεσμών, όπως το CARV Residency στην Κύπρο (2023), το iAR Residency στην Κωνσταντινούπολη (2020), το AucArt LAB Residency στο Λονδίνο (2019) και το Goethe-Institut Bonn στην Κολωνία και στο Βερολίνο (2014). Το έργο της έχει παρουσιαστεί διεθνώς σε ατομικές εκθέσεις, με πιο πρόσφατη την Corn Maidens (διπλή ατομική έκθεση), The Opening Gallery, Νέα Υόρκη (2024).

Τέλος, έχει συμμετάσχει σε πλήθος ομαδικών εκθέσεων σε διεθνή κλίμακα. Ενδεικτικά: Unapologetic WomXn, Ross Sutton Gallery, Βενετία (2024), Sunburn, Studio West Gallery, Λονδίνο (2023), Στίγμα, Δρομοκαΐτειο ΨΝΑ, Αθήνα (2023), Now Women, Fougaro, Ναύπλιο (2023), Contemporary Now, The Edit Gallery, Λευκωσία (2022), Lusus Naturae, BcmA Gallery, Βερολίνο (2021), iAR Project, Akaretler Gallery, Κωνσταντινούπολη (2020), Love is a Dog from Hell, Μουσείο Φρυσίρα, Αθήνα (2019).

«Εμείς το Τέρας / We the Monster»

Το τέρας χρησιμοποιήθηκε από την πρώτη κιόλας στιγμή ως σύμβολο στη λογοτεχνία και στη ζωγραφική, στις περισσότερες περιπτώσεις για να εκφράσει το άγνωστο, το ανοίκειο, το βλέμμα του Άλλου. Φυσικά, δεν θα μπορούσε να λείψει από τον Κινηματογράφο.

«Σχηματοποιώντας και σωματοποιώντας φόβους και επιθυμίες, το τέρας αγγίζει την πεμπτουσία του Σινεμά. Όταν φέρνουμε κατά νου εξαίσιες, μοναδικές, αξέχαστες κινηματογραφικές εικόνες, δεν στρεφόμαστε στην αψεγάδιαστη ομορφιά. Οι ταινίες είναι ταυτόχρονα ένα ανοιχτό παράθυρο στο άγνωστο και ένας παραμορφωτικός πλην απόλυτα πιστός καθρέφτης της εσωτερικής μας φύσης. Όσο συχνά κι αν παρουσιάζονται τα τέρατα ως ο “εχθρός”, γίνονται εξίσου συχνά ένα πρίσμα που μας βοηθάει να αντιληφθούμε την ετερότητα στο περιβάλλον μας, το τερατούργημα που ενδημεί σε κάθε άνθρωπο, όπως και τη φυσική παρόρμηση να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε το διαφορετικό», σημειώνει ο Κάρλο Σατριάν.

Στις ταινίες του αφιερώματος συναντούμε τέρατα της ιστορίας και της πολιτικής τα οποία έγραψαν ορισμένες από τις πιο μελανές σελίδες στο βιβλίο του 20ού αιώνα, τέρατα αόρατα και επινοημένα που αντανακλούν τις πιο ανεξήγητες και ακραίες συμπεριφορές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης.

«Ολοένα και συχνότερα το τέρας εμφανίζεται ξανά σαν μια ανεστραμμένη εικόνα του εαυτού μας. Καθώς ο λαϊκισμός, οι ακραίες πολιτικές επιλογές και η εχθροπάθεια δημιουργούν τερατογενέσεις, διαπιστώνουμε με τρόμο ότι το τέρας δεν κατοικεί μόνο στον έξω φανταστικό κόσμο, αλλά και μέσα μας και ότι με την συμμετοχή, την ανοχή ή τη σιωπή μας γινόμαστε και εμείς τέρατα – όπως πολύ σοφά είχε προφητεύσει ο Μάνος Χατζιδάκις» σημειώνει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ενώ ο Κάρλο Σατριάν συμπληρώνει: «Μέσα από αυτό το αφιέρωμα προσπαθήσαμε να διευρύνουμε την έννοια του τέρατος. Επιλέγοντας ταινίες που αμφισβητούν την ιδέα της “κανονικότητας”, ελπίζουμε να συμβάλουμε στον πολιτικό διάλογο που βρίσκεται στο επίκεντρο των “πλουραλιστικών” κοινωνιών μας».

Διαβάστε Επίσης:
Οι 20 σημαντικότερες ταινίες που προβλήθηκαν στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τον 21ο αιώνα
«Εμείς το Τέρας» / 20 ταινίες κοσμούν το μεγάλο αφιέρωμα του 65ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης